2017
U okviru akcije „STOP prevarama, do penzije pošteno“ Fond PIO je, na osnovu obimne dokumentacije i činjenica, podnio krivičnu prijavu Okružnom tužilaštvu u Trebinju protiv šest lica koja su u periodu od 2005-2009. godine ostvarila pravo na invalidsku penziju uz prevaru, na taj način što su lažnu medicinsku dokumentaciju pri ocjeni radne sposobnosti upotrijebili kao pravu. Prijave su podnesene protiv: V.S. (1970) i P.B.(1962) iz Berkovića, N.S.(1966) iz Bileće, P.Ž.(1965) i S.V. (1956) iz Trebinja i L.R.(1964) iz Ljubinja.
Navedena lica su prilikom podnošenja zahtjeva za ostvarivanje prava na invalidsku penziju priložili falsifikovanu medicinsku dokumentaciju od Regionalnog medicinskog centra “Dr Safet Mujić” Mostar (RMC) i Vojnomedicinske akademije Beograd (VMA). Svih šest su dostavljali lažnu medicinsku dokumentaciju od jedne zdravstvene ustanove, pri čemu neki i dva-tri otpusna pisma ili nalaza ljekara za različite periode, kako bi sve bilo što “uvjerljivije”. Nakon sumnji u ispravnost medicinske dokumentacije i učestalost, u pravilu, istih dijagnoza na molbu Fonda PIO za provjerom vjerodostojnosti medicinske dokume-ntacije RMC Mostar i VMA Beograd su svojim dopisima potvrdili da ni jedno od šest lica, za koja je zatražena provjera, medicinska dokumentacija nije vjerodostojna niti je izdata od strane tih zdravstvenih ustanova.
Navedenih šest lica su na opisani način, od momenta ostvarivanja prava na invalidsku penziju pa do obustavljanja isplate penzije i donošenja rješenja o prestanku prava, oštetila Fond za 215.159,04 KM, kao korisnici prava na penziju relativno mlađe dobi, od navršenih 39-50 godina života. Do donošenja rješenja o prestanku prava, u postupku vanredne kontrole u 2016. godini, primali su penziju u iznosu od 412 do 453 KM u periodu od 7-11 godina. Ispravnost donošenja rješenja o prestanku prava od strane Fonda PIO potvrđena je i presudom Okružnog suda u Trebinju odbijanjem tužbe P.B. iz Berkovića, jednog od šest navedih lica iz ove grupe.
Pored šest navedenih lica za prevaru sa medicinskom dokumentacijom, Fond PIO je takođe podnio krivičnu prijavu Okružnom tužilaštvu u Trebinju i protiv G. M.(1995) iz Ljubinja i A.J.(1992) iz Gacka, koji su kao korisnici prava na porodičnu penziju priložili lažnu Potvrdu i Uvjerenje o redovnom školovanju, čiju vjerodostojnost su svojim dopisima osporili Fakultet političkih nauka u Banja Luci i Pravni fakultet u Beogradu. Nakon što je utvrđeno da su ti dokumenti lažni, Fond je odmah donio rješenja o obustavi isplate penzije za ta lica, koja su preplaćeni iznosi, shodno Zakonu o penzijskom i invalidskom osiguranju, obavezna vratiti Fondu PIO.
I na ovim primjerima Fond PIO, u borbi protiv različitih prevarnih oblika prilikom ostvarivanja prava na penziju, šalje jasnu poruku svima koji su činili prevare ili pomišljaju na tako nešto da odustanu od takvih namjera, jer se pravo na penziju može ostvariti samo u skladu sa zakonskim propisima.
Podsjećamo, Fond je u poslednje dvije godine otkrio na stotine ovakvih slučajeva u kojima su korisnici prava na invalidsku penziju falsifikovanjem medicinske dokumentacije i prevarom ostvarili pravo na invalidsku penziju, suprotno zakonskim propisima.
Najveći broj prevara dogodio se u periodu 2006-2009. godine, kada je godišnje ostvarivano preko 4.000 invalidskih penzija, a ova vrsta prava u strukturi svih prava (starosna, porodična i invalidska penzija) činila i do 25% svih ostvarenih prava.
U poslednjih četiri godine procenat invalidskih penzija u Republici Srpskoj znatno je smanjen, na oko 10 % na godišnjem nivou, što je u nivou zemalja EU, dok je u prošloj godini i za prvih pet mjeseci 2017. godine ostvareno najmanje, svega 7,8%, rješenja o pravu na invalidsku penziju.
Prevara sa školskim potvrdama
U postupku kontrole zakonitosti sticanja prava na penziju u okvirima stalne akcije Fonda PIO pod nazivom “Stop prevarama do penzije pošteno” pokušaj prevare radi sticanja prava na porodičnu penziju u slučaju S.M. iz Prijedora okončan je donošenjem presude Osnovnog suda u Prijedoru. Ovaj zanimljiv slučaj “studentkinje” rođ. 1992. godine, nakon što je Fond otkrio prevaru u martu 2016. godine, doveden je do kraja osuđujućom sudskom presudom kojom je S.T., inače majka studentkinje S.M. oglašena krivom. Kao vinovnik S.T. priznala je krivicu, koja se ogleda u tome što je za svoju kćerku S.M., kao korisnika porodične penzije, za školsku 2013/2014, 2014/2015 i 2015/2016 godinu filijali Fonda PIO Prijedor tri puta dostavljala falsifikovanu potvrdu o redovnom školovanju, a da zapravo njena kćerka fakultet u tom periodu nikada nije ni vidjela.
U postupku provjere vjerodostojnosti školske potvrde na upit Fonda u odgovoru Poljoprivrednog fakulteta u Banja Luci precizno je odgovoreno da S.M. iz Prijedora nikada nije bila student ove visokoškolske ustanove, nakon čega je Fond podnio prijavu nadležnom tužilaštvu. Takvom grubom prevarom nepravilno je isplaćivano pravo na porodičnu penziju u trajanju od dvije i po godine, od 01.09.2013. do 29.02.2016. godine. Odmah nakon otkrivene prevare i provjera, u skladu sa propisima, u maju 2016. godine utvrđen je prestanak prava na porodičnu penziju za S.M., sa 31.08.2013. godine. U ovom slučaju i majci koja je bila korisnik prava uz dijete isti dan prestalo je pravo na porodičnu penziju.
Ovaj slučaj koji je okončan presudom u vidu uslovne zatvorske kazne u trajanju od deset mjeseci i obavezom nadoknade štete oštećenom Fondu u iznosu od 12.468 KM, u roku od 30 dana, pokazuje da se pravo na penziju može koristiti samo uz zakonom propisan način, a da će pravo ostvareno na nezakonit način biti kad-tad otkriveno, slučaj procesuiran i nezakonito stečena novčana sredstva vraćena Budžetu Republike Srpske.
Nove krivične prijave za prevare u postupku ostvarivanja prava na invalidsku penziju
U sklopu akcije „STOP prevarama, do penzije pošteno“ Fond PIO je na osnovu konkretnih i obimnih činjenica juče podnio prijavu protiv pet lica i to: R.N. (1957) iz Berkovića, R.Z. (1959) iz Istočne Ilidže, Š.D. (1956), M.M. (1954) i Š.M. (1954.) svi iz Ljubinja, koji su u periodu od 2007- 2010. godine ostvarili pravo na invalidsku penziju prilažući uz zahtjev falsifikovanu medicinsku dokumentaciju.
Lica R.N. i R.Z. priložili su falsifikovanu medicinsku dokumentaciju navodno izdatu od KC Srbije, Institut za psihijatriju, iako je iz ove ustanove potvrđeno da navedena lica nikada nisu liječena u toj ustanovi, niti im je izdata nevedena medicinska dokumentcija.
Lica Š.D., M.M. i Š.M. svi iz Ljubinja uz zatjev su priložili lažnu medicinsku dokumentaciju, navodno izdatu od Kantonalnog medicinskog centra “Dr Safet Mujić” Mostar, iako je u odgovoru iz ove ustanove, potvrđeno da navedena lica nisu liječena, niti im je izdata medicinska dokumentacija, koju su priložili prilikom ostvarivanja prava.
Navedena lica su sa falsifikovanom medicinskom dokumentacijom od momenta ostvarivanja prava na invalidsku penziju, pa do obustavljanja isplate i donošenja rješenja o prestanku prava, oštetila Fond za preko 150.000 KM.
Fond je u poslednje dvije godine otkrio na desetine, pa i stotine ovakvih slučajeva u kojima su korisnici prava na invalidsku penziju uz pomoć falsifikovane medicinske dokume-ntacije, što je suprotno zakonu, ostvarili pravo koje im ne pripada.
Najveći broj prevara u kojima je korištena falsifikovana medicinska dokumentacija dogodio se u periodu 2006-2009. godine kada su invalidske penzije činile i do 25% svih ostvarenih prava.
Podsjećamo da je u poslednjih nekoliko godina taj procenat sveden na oko 10% na godišnjem nivou, što je i prosjek u zemljama EU, a u prošloj godini je zabilježeno svega 7,1% rješenja o pravu na invalidsku penziju.
Na ovaj način, Fond PIO u borbi protiv svih prevarnih oblika prilikom ostvarivanja prava na invalidsku penziju, šalje jasnu poruku svima koji su činili prevare ili pomišljaju na tako nešto da odustanu od te namjere, jer se pravo na invalidsku penziju može ostvariti samo na zakonom propisan način.
Prestanak penzije za 37 korisnika – studenata
U postupku redovne kontrole ispravnosti isplata porodičnih penzija za djecu na redovnom školovanju-korisnike porodičnih penzija i okviru akcije “Stop prevarama do penzije pošteno” Fond PIO je od svih srednjih škola u Republici Srpskoj, dva javna i svih privatnih univerziteta u Republici i javnih i privatnih fakulteta u državama okruženja u toku februara i marta zatražio provjeru statusa učenika ili studenta. Provjera statusa redovnog školovanja u školskoj 2016/2017 godini je zatražena za 1.689 djece srednjoškolske uzrasne dobi – korisnika porodične penzije i 3.536 studenata-korisnika porodične penzije. Ovakve sistematske provjere započete su 2015. godine, nakon sporazuma najviših predstavnika dva javna univerziteta u Republici, Ministarstva prosvjete i kulture i Fonda PIO, a vrše se dva puta godišnje, na kraju zimskog i ljetnog semestra. Cilj i smisao postupka provjere je primjena i poštovanje zakonitosti pri korištenju prava na penziju kao i otkrivanje eventualnih prevara u penzijskom sistemu. Ovom kontrolom je utvrđeno da od ukupno 5.225 djece-korisnika porodične penzije status urednog redovnog školovanja ima 5.188 dok za ukupno 37 nije potvrđen status redovnog školovanja.
Od 37 spornih uvjerenja o redovnom školovanju 8 se odnosi na učenike srednjih škola, koji su se nakon upisa u školsku 2016/2017 godinu odmah na početku ili nešto kasnije ispisali ili isključeni iz srednje škole, a da tu činjenicu, od uticaja na penziju, nisu prijavili Fondu, dok se 17 odnosi na studente Univerziteta u Banja Luci, 6 na Univerzitet u Istočnom Sarajevu, 3 na Univerzitet u Novom Sadu, 3 na privatni Univerzitet za poslovne studije u Banja Luci. Kod studenata se radi o tome da je njih 20 okončalo školovanje ali tu činjenicu nisu prijavili Fondu i nastavili primati porodičnu penziju u trajanju jednog do četiri mjeseca. Preostalih 7 studenata se ispisalo, a 2 nisu imala status studenta, pri čemu su i falsifikovli uvjerenja o redovnom školovanju – G.M. na Fakultetu političkih nauka u Banja Luci i P.N. na Prirodno-matematičkom fakultetu u Banja Luci. Da su uvjerenja falsifikovana svojim dopisima su potvrdili dva navedena fakulteta. Krivičnu prijavu protiv dvoje studenata, zbog falsifikovanja isprave, po službenoj dužnosti, podnijeće Fond PIO. Istovremeno u svim slučajevima spornih uvjerenja o redovnom školovanju, shodno propisima, uslijedila je odmah obustava isplate penzije, a slijedi postupak povrata nepripadajućih isplaćenih sredstava. Time je spriječena dalja preplata i šteta po Fond. Na kraju donosi se rješenje o prestanku prava na porodičnu penziju, koje završetkom ili prestankom redovnog školovanja, po sili zakona, i prestaje. To potvrđuje da se pravo može ostvariti i koristiti samo u skladu sa propisima.
Nove krivične prijave za falsifikovanje medicinske dokumentacije i prevare pri ostvarivanju prava na invalidsku penziju
U okviru akcije „STOP prevarama, do penzije pošteno“ Fond PIO je, na osnovu obimne dokumentacije i činjenica, Okružnom tužilaštvu u Trebinju podnio krivičnu prijavu protiv devet lica koja su u periodu od 2007-2010. godine ostvarila pravo na invalidsku penziju služeći se prevarom, tako što su lažne medicinske isprave upotrijebili kao prave. Prijave su podnesene protiv: Z.M. (1963), V.M. (1957) i B.B. (1963) svi iz Bileće, zatim Ć.B. (1956) i K.N. (1956) iz Berkovića, P.M. (1960) iz Nevesinja, P.M. (1950) i P.M. (1956) iz Nevesinja i P.D. (1958) iz Ljubinja.
Navedena lica su uz zahtjev za ostvarivanje prava na invalidsku penziju priložila falsifikovanu medicinsku dokumentaciju od Klinike za psihijatriju VMA Beograd, Regionalnog medicinskog centra “Dr Safet Mujić” Mostar, Neuropsihijatrijske bolnice “Dr Laza Lazarević” Beograd, JZU Kliničkog centra Crne Gore i Klinike za psihijatriju KC Srbije. Najčešće su dostavljali lažnu medicinsku dokumentaciju od dvije bolničke ustanove, kako bi bilo što “uvjerljivije”. Na našu molbu za provjerom vjerodostojnosti medicinske dokumentacije navedene medicinske ustanove su potvrdile da lica za koja tražimo provjeru nisu kod njih liječena, niti su im oni izdali medicinsku dokumentaciju, koju su priložili prilikom ostvarivanja prava.
Navedena lica su na takav način, od momenta ostvarivanja prava na invalidsku penziju pa do obustavljanja isplate penzije i donošenja rješenja o prestanku prava, oštetila Fond za 237.397 KM.
Na ovaj način Fond PIO, u borbi protiv različitih prevarnih oblika prilikom ostvarivanja prava na invalidsku penziju, šalje jasnu poruku svima koji su činili prevare ili pomišljaju na tako nešto da odustanu od te namjere, jer se pravo na invalidsku penziju može ostvariti samo na zakonom propisan način.
Podsjećamo, Fond je u poslednje dvije godine otkrio na stotine ovakvih slučajeva u kojima su korisnici prava na invalidsku penziju falsifikovanjem medicinske dokumentacije i prevarom ostvarili pravo na invalidsku penziju, suprotno zakonskim propisima.
Najveći broj prevara dogodio se u periodu 2006-2009. godine, kada je godišnje ostvarivano od 3.500 do više od 4.000 invalidskih penzija, a ova vrsta prava činila i do 25% svih ostvarenih prava (starosna, porodična i invalidska penzija).
U poslednjih četiri godine procenat udjela invalidskih penzija u Republici Srpskoj znatno je smanjen, na oko 10% na godišnjem nivou, što je u nivou zemalja EU, dok je u prošloj godini zabilježeno svega 7,1% rješenja o pravu na invalidsku penziju.