2012
Vrhovni sud Republike Srpske potvrdio je presudu Okružnog suda u Istočnom Sarajevu u predmetu Mastilo Živorada iz Istočnog Sarajeva i Furtula Delivoja iz Pala i njihove tužbe protiv Fonda PIO odbio kao neosnovane. Time je postupak, po njihovom zahtjevu, za vanredno preispitivanje prethodne presude Okružnog suda u Istočnom Sarajevu definitivno okončan, u korist Fonda PIO.
Podsjećamo, Mastilo Živoradu, Furtula Delivoju kao i Mastilo Miladinu i Mastilo Danilu na nezakonit način utvrđena je uzročno-posledična veza invalidnosti sa učešćem u Oružanim snagama Republike Srpske, u proteklom odbrambeno-otadžbinskom ratu, iako su već bili korisnici invalidske penzije, čija je invalidnost bila utvrđena i prije ratnih zbivanja u BiH. Na takav način bespravno im je bilo omogućeno da u određenom vremenskom periodu primaju veći iznos penzije nego što im u skladu sa zakonom pripada.
Komisija koju je imenovalo Ministarstvo rada i boračko-invalidske zaštite, po pravu nadzora, utvrdila je određene povrede zakonskih normi u sva četiri navedena slučaja i naložila Fondu PIO da poništi izdata rješenja, kojima je ponovno određena penzija u višem iznosu od one koja im u skladu sa zakonom pripada.
Rješenja su poništena u sva četiri slučaja, nakon čega su uslijedile pojedinačne tužbe protiv Fonda PIO od strane Mastilo Živorada, Mastilo Miladina, Mastilo Danila i Furtula Delivoja. Okružni sud u Istočnom Sarajevu predmete četvorice korisnika prava vratio je na prvostepeni postupak, čime su ista poništena i vraćena u proces isplate, ali po ranije izdatim rješenjima.
Ovom presudom Vrhovnog suda Republike Srpske za Mastilo Živorada i Furtula Delivoja kao i ranijom presudom istog suda, od septembra 2012.godine, za Mastilo Miladina i Mastilo Danila definitivno je stavljena je tačka na ova četiri predmeta, čime je potvrđeno da imenovanim već ranije određenu invalidsku penziju nije bilo moguće ponovo određivati.
Nadležni organi tužilaštva i suda utvrdiće odgovornost zaposlenih koji su učestvovali u nezakonitom povećanju penzija, kao i ko je naredio da se povećanje penzija za Mastilo Živorada, Mastilo Danila, Mastilo Miladina i Furtula Delivoja izvrši protivzakonito.
U skladu sa zakonom i usvojenim procedurama Fond PIO je pokrenuo postupak povrata više isplaćenih sredstava od onog kako je zakon propisao i ista će biti vraćena na račun Fonda PIO.
Fond PIO – Saopštenje
Vrhovni sud Republike Srpske potvrdio je presudu Okružnog suda u Istočnom Sarajevu u predmetu Mastilo Miladina iz Vojkovića i Mastilo Danila iz Pećinaca i njihove tužbe protiv Fonda PIO odbio kao neosnovane.
Podsjećamo da je Mastilo Miladinu, Mastilo Danilu, Mastilo Živoradu i Furtula Delivoju na nezakonit način utvrđena uzročno-posledična veza invalidnosti sa učešćem u Oružanim snagama Republike Srpske u proteklom odbrambeno-otadžbinskom ratu, čime im je bespravno bilo omogućeno da u određenom vremenskom periodu primaju uvećani iznos penzije.
Komisija koju je imenovalo Ministarstvo rada i boračko-invalidske zaštite utvrdila je određene povrede zakonskih normi u navedenim slučajevima i naložila Fondu PIO da poništi izdata rješenja kojima je ponovno određena penzija u višem iznosu od one koja je u skladu sa zakonom.
Rješenja su poništena u sva četiri slučaja, nakon čega je uslijedila tužba protiv Fonda PIO od strane Mastilo Miladina, Mastilo Danila, Mastilo Živorada i Furtula Delivoja. Okružni sud u Istočnom Sarajevu predmete navedene četvorice korisnika prava vratio je na prvostepeni postupak čime su ista poništena i vraćena u proces isplate, ali po ranije izdatim rješenjima.
Presudom Vrhovnog suda Republike Srpske stavljena je tačka na predmet Mastilo Miladina i Mastilo Danila. U skladu sa zakonom i usvojenim procedurama Fond PIO je pokrenuo postupak povrata više isplaćenih sredstava od onih koje je zakon propisao i ista će biti vraćena na račun Fonda PIO.
FOND PIO – ostvarene značajne uštede
Fond za penzijsko i invalidsko osiguranje Republike Srpske (Fond PIO) u svom radu i poslovanju, u poslednjih godinu dana, ostvario je značajne uštede sistemom pojačanih kontrola i revizija koje se vrše svakodnevno, u cilju realizacije zakonitosti u radu kao i doprinosa planu uštede koji je predložila Vlada Republike Srpske. Mjere i rezultati štednje neće, ni u kom obliku, ugroziti rad Fonda niti dovesti u pitanje redovnost u isplati penzija na dostignutom nivou.
Fond PIO je u proteklu godinu dana, samo na materijalnim troškovima, uštedio oko 600 hiljada KM, potom od početka godine do kraja jula, zbog nedostavljanja potvrde o životu,nedostavljanja JMB i dvojnog statusa korisnik/osiguranik obustavio, privremeno, isplatu penzije za ukupno 8.215 pojedinačnih slučajeva.Time je,uzimajući u obzir da je prosječna penzija 311 KM, ušteđeno oko 2,4 miliona KM.
S druge strane, po osnovu regresnog postupka, odnosno pretplate po raznim osnovama Fond PIO potražuje preko 5,3 miliona KM.„Ove pretplate nastupile su na razne načine, od falsifikovanja isprava koje omogućavaju ostvarenje prava na isplatu, pa do neovlaštenog postupanja pojedinih radnika Fonda koji su u ranijem periodu omogućavali nezakonito primanje određenom broju korisnika u uvećanom obimu“, potvrdio je u izjavi za novinsku agenciju “SRNA” direktor Fonda PIO Mladen Milić.
Navedeno je da se protiv jednog broja zaposlenih vode disciplinski postupci zbog povreda radnih obaveza i obaveza prema ugovoru o radu, te da od ishoda ovih postupaka zavisi da li će oni ostati u radnom odnosu.
U kontekstu mjera štednje precizirano je da do smanjenja plata zaposlenima neće doći, jer su u skladu sa zaključkom Vlade Republike Srpske , a u cilju sprovođenja mjera štednje svim zaposlenim u Fondu, u poslednjih godinu i po dana, plate umanjene za 15 odsto, a menadžmentu za 20 odsto. Takođe i da se broj izvršilaca u Fondu neće povećavati, već smanjivati, nakon odlaska u penziju određenog broja izvršilaca.
„Mi smo štedili i bez obaveza prema novom aranžmanu sa Međunarodnim monetarnim fondom štedićemo i dalje na svakom mjestu gdje je to moguće. Uštedićemo onoliko koliko je potrebno, pa i više od toga“, rekao je direktor Fonda Mladen Milić, uz napomenu da ostvarenje dodatnih ušteda u iznosu od dva miliona KM neće značajnije uticati na poslovanje Fonda PIO čiji budžet za ovu godinu iznosi 1,018 milijardi KM.
Akcija Stop prevarama do penzije pošteno:
U akciji Stop prevarama do penzije pošteno, od 30.12.2011. godine, kada je pokrenuta, do 20. 04.2012. godine prijavljeno je ukupno 2.136 lice. Od toga je prijavljeno:
– putem besplatne telefonske linije 080 050 100………………………………………………..1.324 lica,
– putem pisama-poštom ………………………………………………………………………………………191 lica,
– putem mejla……………………………………………………………………………………………………….26 lica,
– putem poštanskih sandučadi u poslovnicama Fonda PIO, opštinskim boračkim organizacijama i opštinskim udruženjima penzionera…………………………………………………………………….595 lica.
U najvećem broju prijava navodi se sumnja u zakonitost ostvarivanja prava na invalidsku penziju, pri čemu se sumnja u nepravilnosti prilikom obezbjeđivanja medicinske dokumentacije u domovima zdravlja, bolnicama i organima vještačenja pri Fondu PIO, odnosno sprezi i uslužnom obezbjeđivanju medicinske dokumentacije neophodne za ostvarivanje invalidske penzije. Takođe veliki broj prijava odnosi se na otvorene i sumnje o učešću u VRS i ostvarivanje penzijskih prava po tom osnovu, sumnje u vezi lažiranja kategorizacije borca, duplog korištenja penzije ili drugog prava ali i na lažiranje druge dokumentacije poput vjenčanih listova, potvrda o životu, školskih potvrda,gdje je sumnja na spregu korisnika i administrativnih službi, koje izdaju takva dokumenta.
Sve prijave se detaljno sagledavaju i evidentiraju, kroz odgovarajuće obrasce. Provjera i kontrola se sprovode u nadležnim sektorima i službama Fonda kroz više baza podataka, upoređuju se sa drugim bazama. Takođe se upoređuju i sa evidencijama Ministarstva rada i boračko-invalidske zaštite. Slučajevi sa izraženim osnovama sumnje dodatno se kontrolišu i po potrebi uspostavlja pojedinačna obustava isplate, dok se u pravnom postupku, putem Rješenja, konačno ne razriješi pravo ostvareno na sumnjiv ili nepravilan način.
Po tom osnovu osnovu MUP-u Republike Srpske, na dalje postupanje, 07.02.2012. godine proslijeđen je spisak od 84 lica. Internoj reviziji Fonda PIO na dalju i detaljniju kontrolu, predat je spisak od 194 lica, na osnovu kojih će se u zdravstvenim ustanovama, sa ovlaštenim predstavnicima Ministarstva zdravlja, izvršiti zajednička kontrola. Ovi spiskovi prosleđeni su 10.03.2012. godine Ministarstvu zdravlja, odnosno dr Snežani Knežević i dr Mirjani Mikić kao ovlaštenim licima ovog ministarstva, od kojih već više od mjesec dana očekujemo potvrdu kada se može izvršiti zajednička kontrola u zdravstvenim ustanovama, gdje se obezbjeđuje dokumentacija za invalidske penzije.
Za provjeru kod Ministarstva rada i boračko invalidske zaštite, zbog izrazitog osnova sumnje u pogrešno priznati status borca i status ratnog vojnog invalida, 08.03.2012. godine proslijeđen je spisak od 6 lica. Dopisom od 03.04. 2012. godine zatražena je detaljnija provjera statusa borca za B.V. iz Prijedora, a 09.04.2012. provjera statusa i za R.R iz Prijedora,gdje je pravo na penziju ostvareno uz uračunavanje i staža u dvostrukom trajanju. Očekuje se odgovor iz resornog Ministarstva. U kontekstu ove akcije i uopšte borbe protiv prevarnih oblika u penzijskom sistemu izvršeno je:
- prestanak pravo u PK za 31 korisnika,
- prestanak prava za 47 duplih korisnika (Republika Srpska, Srbija, Federacija BiH),
- obustava isplate u 12 slučajeva duplih korisnika tuđe njege i pomoći,
- isključenje sa isplate 334 korisnika sa dvostrukim statusom korisnik/ osiguranik, budući da je novim Zakonom o PIO nije propisana mogućnost da korisnik prava na penziju istovremeno bude i osiguranik. Kontrolu ovog spiska filijale vrše kontinuirano.
U okviru akcije Stop prevarama do penzije pošteno u nekim od karakterističnih pojedinačnih slučajeva izvršena je:
- obustava isplate a potom i prestanak prava, Rješenjem od 24.01.2012.godine, na porodičnu penziju korisniku S.G.Lj, iz Bijeljine, koja je ostvarena krivotvorenjem vjenčanog lista, izdatog od opštine Ilidža-Federacija BiH,
- znatno smanjen iznos penzije korisniku V.Lj. opština Jezero, u slučaju prevare u kojem je ostvareno pravo na penziju po osnovu garantovanog penzijskog osnova. Pri tome korisnik uopšte nije bio učesnik u VRS, a bila je navedena kategorizacija borca prvog stepena,
- smanjen obim prava korisniku S.J. iz Banja Luke, rođ. 1942. godine, koji je imao status učesnika NOR-a, što s obzirom na godinu rođenja nije moguće. Do nepravilnosti je došlo je usljed neposjedovanja podatka o JMBG, koji je, uz podatak o LBO, u podacima matične evidencije tek odnedavno obavezan.
- po prijavi, u akciji Stop, obustavljena isplate penzije za februar : M.B. korisnikuiz Banja Luke, koji je kao zaposleno lice bio prijavljen i na osiguranje u Sokocu i za I.M. iz Rogatice, korisniku invalidske penzije, (uzrok bolest – PTSP), koji je, kao zaposleno lice, prijavljen na osiguranje u auto školi u Rogatici.
Akcija “Stop prevarama do penzije pošteno” pored potrebe da se iz sistema PIO isključe svi koji su, eventualno, ostvarili pravo mimo pozitivnih zakonskih propisa za cilj ima i prevetivno djelovanje, u pogledu da odvrati od namjere svako lice da pravo na penziju ostvari ne ispunjavajući pri tome zakonske uslove.
U akciji STOP PREVARAMA DO PENZIJE POŠTENO, od 30.12.2011. godine, kada je pokrenuta, do 24.02.2012. godine, odnosno za proteklih 37 radnih dana, prijavljeno je ukupno 1.738 lica. Od toga prijavljeno je:
– putem besplatne telefonske linije 080 050 100……………………………………………………………………………1.077 lica,
– putem pisama-poštom ………………………..………………………………………………………………………………………..142 lica,
– putem mejla………………………………………………………………………………………………………………………………….22 lica,
– putem poštanskih sandučadi u poslovnicama Fonda PIO, opštinskim boračkim organizacijama i opštinskim udruženjima penzionera………………………………………………………………………………………………………………….497 lica.
U najvećem broju prijava navodi se sumnja u zakonitost ostvarivanja prava na invalidsku penziju, pri čemu se sumnja u nepravilnosti prilikom obezbjeđivanja medicinske dokumentacije u domovima zdravlja, bolnicama i organima vještačenja pri Fondu PIO, odnosno sprezi i uslužnom obezbjeđivanju medicinske dokumentacije neophodne za ostvarivanje invalidske penzije. Takođe veliki broj prijava odnosi se na otvorene i potkrijepljene sumnje o učešću u VRS i ostvarivanje penzijskih prava po tom osnovu, prijave i sumnje u vezi lažiranja kategorizacije borca, duplog korištenja penzije ili drugog prava ali i na lažiranje dokumentacije poput vjenčanih listova, potvrda o životu, školskih potvrda,gdje je sumnja na spregu korisnika i administrativnih službi, koje izdaju takva dokumenta.
Sve prijave se detaljno i pripisno evidentiraju, kroz odgovarajuće obrasce. Provjera i kontrola se sprovode u nadležnim sektorima i službama Fonda kroz više baza podataka i upoređuju se sa drugim bazama. Takođe se upoređuju i sa evidencijama Ministarstva rada i boračko invalidske zaštite i drugih organa. Slučajevi sa izraženim osnovama sumnje dodatno se kontrolišu i po potrebi uspostavlja privremena obustava isplate, dok se rješenjem konačno ne razriješi pravo ostvareno na sumnjiv ili nepravilan način.
Po tom osnovu MUP-u Republike Srpske, na dalje postupanje, proslijeđen je spisak od 84 lica, a Internoj reviziji Fonda PIO na dalju i detaljnu kontrolu spisak od 138 lica.
U kontekstu ove akcije i uopšte borbe protiv prevarnih oblika u penzijskom sistemu izvršeno je:
- prestanak prava u PK-za 31 korisnika u isplati januarske penzije,iz više različitih razloga npr. korisnik imao ličnu i porodičnu penziju i sl.
- Za 47 dvostrukih korisnika (Republika Srpska, Srbija, FBiH), iz ranijeg perioda, postupak je doveden do kraja i to: 39 gašenih penzija, 5 korisnika smanjen obim prava,1 korisnik-nulirana penzija,preostalo pravo na novčanu naknadu za tjelesno oštećenje i 2 korisnika- izvršena korekcija.
- U 12 slučajeva duplih korisnika tuđe njege i pomoći- obustava isplate dok se ne opredijele za korištenje prava kod jednog subjekta-Fonda PIO ili Centra za socijalni rad.
Po osnovu upoređivanja baza podataka korisnika i osiguranika 20.02.2012. godine utvrđeno je 1.860 korisnika koji su imali i status osiguranika. Uslijediće dalja kontrola, jer odredbama novog Zakona o PIO, počev od 01.01.2012. godine, nije propisano da korisnik prava prav na penziju istovremeno može biti i u statusu osiguranika.